Słownik zapomnianych słów: Powinność

Są takie słowa, które dość trudno usłyszeć, a i we własnych ustach brzmią czasem jak z jakiegoś innego czasu, innego świata. Ten, w którym żyjemy, pędzi w jeszcze nie tak dawno niewyobrażalnym dla nas tempie i zapominamy o niektórych słowach i tym, co ze sobą niosą. Nie dlatego, że stajemy się źli, samolubni czy przestaje nam zależeć. Nie. Po prostu kolejne dni mijają na wypełnianiu obowiązków, zdobywaniu kolejnych szczytów wszelkiego rodzaju, tak, że nie zdążamy się zatrzymać. Nie ma miejsca w naszym grafiku na rozmyślanie o sprawach, które nie wprowadzają natychmiastowej zmiany, nie przynoszą wymiernego efektu. Nawet jeśli czytamy, a niektórzy wciąż jeszcze to robią, nie znajdujemy czasu na zastanowienie się, na jeszcze kilka dni z bohaterem książki. Z kina ludzi wychodzą jeszcze podczas „napisów”, zanim skończy się muzyka. Podobnie na koncertach, czy w teatrze. Kończy się ostatni utwór, ostatnia scena – szybkie brawa i wyścig do szatni.

Są takie słowa, których znaczenie jakoś przestaje nas zastanawiać. Zapytani, zetknięci z nimi w jakiejś niewłaściwej chwili, a przecież wszystkie są niewłaściwe, mruczymy „tak, wiem” i natychmiast przechodzimy do spraw ważnych. No właśnie nie do końca ważnych, a już na pewno nie ważniejszych. Ale pilnych. Koniecznych.

Wszędzie wokół można dość łatwo usłyszeć o konieczności zatrzymania się; przeczytać opatrzone wzruszającym obrazkiem hasło „zatrzymaj się i zacznij żyć”, lub jakieś podobne. Tylko, że jeśli mamy się zatrzymać – musimy wiedzieć po co; jeśli mamy zacząć żyć – musimy wiedzieć jak, może dla kogo?

Takie zatrzymanie się bywa trudne i często wcale nie chce nam się tego trudu podejmować.

Może to kwestia tego, że w naszym życiu jest teraz dość szczególny, trudny czas, dużo myślę o tym, o czym nie myśli się zbyt często. Właśnie o takich zapomnianych słowach.

Na przykład powinność.

Co to jest?

Wikipedia (tak wiem, że to żadne źródło informacji, ale wiem też, że wszyscy z niego korzystają :) mówi: „nakaz, obowiązek, konieczność natury moralnej”. I co? Jak to z taką powinnością jest? Sama myślę, że właśnie obowiązek to jednak nie jest. Obowiązek to coś, co trzeba. Jak nie, to będzie kara. A powinność? Jak nie, to najwyżej wstyd. Kary żadnej nie ma. Swoją drogą podobno były takie czasy, że sam wstyd był największą z kar...

Coś takiego się z nami porobiło, że przestaliśmy rozumieć ważne słowa. I nie chodzi mi nawet o jakąś nadętą powinność obywatelską, czy patriotyczną, chociaż w najbliższych dwóch tygodniach pewnie o niej usłyszymy, tylko o taką zwykłą. Domową, rodzinną, ludzką.

Kto nauczy nasze dzieci, że pewne rzeczy powinny zrobić. Nie dlatego, że jak nie, to będzie kara, zła ocena, czy mniejsze kieszonkowe, ale dlatego że tak trzeba. Że należy.

Pytanie czy sami jeszcze o tym pamiętamy.